હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડઃ વિશે જાણકારી
હાઈડ્રોજન પેરોક્ષસાઈડ ઃ- પ્રોપર્ટી, ડેરીવેશન, એપ્લીકેશન
હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ એ એનવિરોનમેન્ટલ ફ્રેન્ડલી ડીઓડોરાઇઝીંગ અને બ્લીચીંગ એજન્ટ છે. આ પ્રોડક્સનો ઉપયોગ ઓરગેનિક અને ઇન ઓરગેનિક કેમિકલ પ્રોસેસિંગમાં થાય છે. જેવા કે ટેક્ષટાઇલ્સ, અને પલ્પ બ્લીચીંગ, મેટલ ટ્રીટમેન્ટ, ઇન્ડસ્ટ્રીઅલ વેસ્ટ વોટર ટ્રીટમેન્ટ, કોસ્મેટીક ઉદ્યોગોમાં બહોળા પ્રમાણમાં વપરાય છે,
હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ સ્ટ્રોંગ ઓક્સીડાઇઝીંગ એજન્ટ છે. તેનું પાણીમાં વીક સોલ્યુશન બને છે. તેમનું ફોર્મ્યુલેશન પાણી સાથે એકસ્ટ્રા એટીમ ઑફ ઓક્સિજન એટેસ્ડ H2 02 છે. જે પાણીમાં પૂરેપૂર સોલ્યુબલ છે. પ્યોર અનહાઇડ્રસ હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ કલર વગરનું પાલે બલ્યું સિરપ લીકવીડ હોય છે. જે ૮૦ સે.ગ્રે. ઉષણતામાને ડી. કંમ્પોઝ થાય છે.
ડેરીવેશનઃ- કોર્મશિયલ પ્રિપરેશન ઇલેકટ્રોલાઇસિસ ઓફ એમોનિયમ બાય સલ્ફેટ અથવા પોટેશિયમ બાય સલ્ફેટનું સલફ્યુરિક એસિડ સાથે થાય છે. હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ કલર વગરનું પાણી જેવું દેખાતું પાણીમાં ઓગળતું નોન-ફ્લેમેબલ રસાયણ છે. જે વોટર સોલ્યુશનના રૃપમાં બજારમાં મળે છે. હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડનું પ્રિપરેશન ૨૦ ટકા હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ સિરપ અને ૮૦ ટકા પાણી એટલે ૨૦ વોલ્યુમનું હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ કહેવાય છે. નોર્મલ કન્ડીશનમાં પેરોક્ષસાઇડ ને પ્રીપર સ્ટોર કરવામાં આવે તો તે પૂરેપુરૃ સ્ટેબલ રહે છે. સાથે નોર્મલ ટેમ્પ્રેચરે મોટી કોન્ટીટીમાં સ્ટોર કરવામાં આવે તો વર્ષે ૧ ટકા જેટલું નુકસાન થાય છે.
એપ્લીકેશનઃ- પલ્પ બ્લીચીંગ અને મિકેનિકલ પલ્પ બ્લીચીંગ એમ બે પ્રકારમાં હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડનો ઉપયોગ થાય છે. સલફાઇટ અને ક્રાફ્ટ સલફાઇટ પલ્પ બહુ જ જલદીથી બ્લીચ થાય છે. અને સારી બ્રાઇટનેસ આપે છે. ત્યારે ક્રાફ્ટ સલફાઇટ બ્લીચ કરવા માટે વધારે સમય આપવો પડે છે.
ટેક્ષટાઇલ બ્લીચીંગઃ- ટેક્ષટાઇલ બ્લીચીંગ બે મેથડમાં થાય છે. એક ક્લોરીન નો ઉપયોગ અને બીજી રીતે કોસ્ટીક સોડા સાથે હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડનું સમપ્રમાણ દ્રાવણ બનાવીને બ્લીચીંગ કરવાથી સારું રિજલ્ટ મળી શકે છે.
એન્ટીસેપ્ટીક અને ડીસિનફેકશન એપ્લીકેશનઃ- હોસ્પિટલ ડ્રીંકીંગ વોટર સપ્લાય, સર્જીકલ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ, ફુડ પેકેજીંગ સ્ટરીલાઇઝ, નોન રેફ્રીજેટેડ મિલ્ક અને જ્યુસ, પેપર ફાઇલ, પ્લાસ્ટિક લેમિનેટ ને સ્ટરીલાઇઝ કરવા માટે પેરોક્ષસાઇડ ૨૫ થી ૩૫ ટકા, ૭૦ સે.ગ્રે.ઉષ્ણતામાને કામ કરે છે. હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડના સોલ્યુશન વડે કોન્ટેક્ટ લેન્સ ને સાફ કરી શકાય છે. જે ઘણા બ્રાન્ડમાં બજારમાં મળે છે. એગ્ઝ પેચ્ચુરાઇઝેશન માટે એન્ટીમાઇક્રોબીયલ કામ આપે છે.
હેર પ્રિપરેશનઃ- આજે વ્યક્તિગત હેર બ્લીચીંગ માટે હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડનો ઉપયોગ થાય છે. જે વાળ ઉપરથી પીગમેન્ટ મેલાનિન રીમૂવ કરે છે. જેમાં ૩ થી ૪ ટકા હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડનું સોલ્યુશન વપરાય છે. જે.૨૦ વોલ્યુમમાંથી બનાવવામાં આવે છે.
હેર ડેવલોપરઃ- આ ડેવલોપરનો ઉપયોગ ડાય સાથે ૬ ટકા હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ અને જ્યારે વાળ ઉપર ડાય લગાડવામાં આવે છે. ત્યારે જ કરી શકાય છે.
સ્ટેબિલાઉઝરઃ- હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ સ્ટેબલ કરવા માટે ઇન-ઓરગોનિક અને ઓરગોનિક ફોસફેટ, અથવા સ્ટેનેટ અને સિલીકેટ નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
સેફટી આંખ પ્રોટેકશનઃ- હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ કોઇપણ પ્રકારનું પોઇઝન નથી પરંતુ આંખને ડેમેઇજ કરે છે. જેથી હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડને હેન્ડલ કરતી વખતે ગોગલ્સ પહેરવા જરૃરી છે.
ક્લોથ પ્રોટેકશનઃ- હેન્ડ ગ્લોઝ, એપ્રન, એપ્રનમાં એક્રોલિક ફાઇબર, પોલિસ્ટર પોલિવિનાઇલ ક્લોરાઇડ અથવા ન્યુઓપ્રીનના બનેલ એપ્રન પહેરીને જ હેન્ડલીંગ કરવું જરૃરી બને છે.
હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ ચામડી ઉપરલાગી જવાથી ચામડી સફેદ થઇ જાય છે. જેનું કારણ હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ ના ગેસ બબલ્સ ચામડી ઉપર સ્પ્રેડ થવાથી સ્કીન સફેદ થઇ જાય છે. પરંતુ નોર્મલ પાણીમાં સાફ કરવાથી ચામડી નોર્મલ બને છે. અને કોઇપણ જાતનું સ્કીન ડેમેજ થતુ નથી.
ધ ઇન્ડસ્ટ્રીઝઃ- ધ લાઇસન્સ અંડર ધ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ એક્ટ ક્લીયરન્સ ફ્રોમ પોલ્યુશન કન્ટ્રોલ બોર્ડ ઓથોરીટીઝ ઇઝ એ મસ્ટ
હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ એ એનવિરોનમેન્ટલ ફ્રેન્ડલી ડીઓડોરાઇઝીંગ અને બ્લીચીંગ એજન્ટ છે. આ પ્રોડક્સનો ઉપયોગ ઓરગેનિક અને ઇન ઓરગેનિક કેમિકલ પ્રોસેસિંગમાં થાય છે. જેવા કે ટેક્ષટાઇલ્સ, અને પલ્પ બ્લીચીંગ, મેટલ ટ્રીટમેન્ટ, ઇન્ડસ્ટ્રીઅલ વેસ્ટ વોટર ટ્રીટમેન્ટ, કોસ્મેટીક ઉદ્યોગોમાં બહોળા પ્રમાણમાં વપરાય છે,
હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ સ્ટ્રોંગ ઓક્સીડાઇઝીંગ એજન્ટ છે. તેનું પાણીમાં વીક સોલ્યુશન બને છે. તેમનું ફોર્મ્યુલેશન પાણી સાથે એકસ્ટ્રા એટીમ ઑફ ઓક્સિજન એટેસ્ડ H2 02 છે. જે પાણીમાં પૂરેપૂર સોલ્યુબલ છે. પ્યોર અનહાઇડ્રસ હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ કલર વગરનું પાલે બલ્યું સિરપ લીકવીડ હોય છે. જે ૮૦ સે.ગ્રે. ઉષણતામાને ડી. કંમ્પોઝ થાય છે.
ડેરીવેશનઃ- કોર્મશિયલ પ્રિપરેશન ઇલેકટ્રોલાઇસિસ ઓફ એમોનિયમ બાય સલ્ફેટ અથવા પોટેશિયમ બાય સલ્ફેટનું સલફ્યુરિક એસિડ સાથે થાય છે. હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ કલર વગરનું પાણી જેવું દેખાતું પાણીમાં ઓગળતું નોન-ફ્લેમેબલ રસાયણ છે. જે વોટર સોલ્યુશનના રૃપમાં બજારમાં મળે છે. હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડનું પ્રિપરેશન ૨૦ ટકા હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ સિરપ અને ૮૦ ટકા પાણી એટલે ૨૦ વોલ્યુમનું હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ કહેવાય છે. નોર્મલ કન્ડીશનમાં પેરોક્ષસાઇડ ને પ્રીપર સ્ટોર કરવામાં આવે તો તે પૂરેપુરૃ સ્ટેબલ રહે છે. સાથે નોર્મલ ટેમ્પ્રેચરે મોટી કોન્ટીટીમાં સ્ટોર કરવામાં આવે તો વર્ષે ૧ ટકા જેટલું નુકસાન થાય છે.
એપ્લીકેશનઃ- પલ્પ બ્લીચીંગ અને મિકેનિકલ પલ્પ બ્લીચીંગ એમ બે પ્રકારમાં હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડનો ઉપયોગ થાય છે. સલફાઇટ અને ક્રાફ્ટ સલફાઇટ પલ્પ બહુ જ જલદીથી બ્લીચ થાય છે. અને સારી બ્રાઇટનેસ આપે છે. ત્યારે ક્રાફ્ટ સલફાઇટ બ્લીચ કરવા માટે વધારે સમય આપવો પડે છે.
ટેક્ષટાઇલ બ્લીચીંગઃ- ટેક્ષટાઇલ બ્લીચીંગ બે મેથડમાં થાય છે. એક ક્લોરીન નો ઉપયોગ અને બીજી રીતે કોસ્ટીક સોડા સાથે હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડનું સમપ્રમાણ દ્રાવણ બનાવીને બ્લીચીંગ કરવાથી સારું રિજલ્ટ મળી શકે છે.
એન્ટીસેપ્ટીક અને ડીસિનફેકશન એપ્લીકેશનઃ- હોસ્પિટલ ડ્રીંકીંગ વોટર સપ્લાય, સર્જીકલ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ, ફુડ પેકેજીંગ સ્ટરીલાઇઝ, નોન રેફ્રીજેટેડ મિલ્ક અને જ્યુસ, પેપર ફાઇલ, પ્લાસ્ટિક લેમિનેટ ને સ્ટરીલાઇઝ કરવા માટે પેરોક્ષસાઇડ ૨૫ થી ૩૫ ટકા, ૭૦ સે.ગ્રે.ઉષ્ણતામાને કામ કરે છે. હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડના સોલ્યુશન વડે કોન્ટેક્ટ લેન્સ ને સાફ કરી શકાય છે. જે ઘણા બ્રાન્ડમાં બજારમાં મળે છે. એગ્ઝ પેચ્ચુરાઇઝેશન માટે એન્ટીમાઇક્રોબીયલ કામ આપે છે.
હેર પ્રિપરેશનઃ- આજે વ્યક્તિગત હેર બ્લીચીંગ માટે હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડનો ઉપયોગ થાય છે. જે વાળ ઉપરથી પીગમેન્ટ મેલાનિન રીમૂવ કરે છે. જેમાં ૩ થી ૪ ટકા હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડનું સોલ્યુશન વપરાય છે. જે.૨૦ વોલ્યુમમાંથી બનાવવામાં આવે છે.
હેર ડેવલોપરઃ- આ ડેવલોપરનો ઉપયોગ ડાય સાથે ૬ ટકા હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ અને જ્યારે વાળ ઉપર ડાય લગાડવામાં આવે છે. ત્યારે જ કરી શકાય છે.
સ્ટેબિલાઉઝરઃ- હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ સ્ટેબલ કરવા માટે ઇન-ઓરગોનિક અને ઓરગોનિક ફોસફેટ, અથવા સ્ટેનેટ અને સિલીકેટ નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
સેફટી આંખ પ્રોટેકશનઃ- હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ કોઇપણ પ્રકારનું પોઇઝન નથી પરંતુ આંખને ડેમેઇજ કરે છે. જેથી હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડને હેન્ડલ કરતી વખતે ગોગલ્સ પહેરવા જરૃરી છે.
ક્લોથ પ્રોટેકશનઃ- હેન્ડ ગ્લોઝ, એપ્રન, એપ્રનમાં એક્રોલિક ફાઇબર, પોલિસ્ટર પોલિવિનાઇલ ક્લોરાઇડ અથવા ન્યુઓપ્રીનના બનેલ એપ્રન પહેરીને જ હેન્ડલીંગ કરવું જરૃરી બને છે.
હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ ચામડી ઉપરલાગી જવાથી ચામડી સફેદ થઇ જાય છે. જેનું કારણ હાઇડ્રોજન પેરોક્ષસાઇડ ના ગેસ બબલ્સ ચામડી ઉપર સ્પ્રેડ થવાથી સ્કીન સફેદ થઇ જાય છે. પરંતુ નોર્મલ પાણીમાં સાફ કરવાથી ચામડી નોર્મલ બને છે. અને કોઇપણ જાતનું સ્કીન ડેમેજ થતુ નથી.
ધ ઇન્ડસ્ટ્રીઝઃ- ધ લાઇસન્સ અંડર ધ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ એક્ટ ક્લીયરન્સ ફ્રોમ પોલ્યુશન કન્ટ્રોલ બોર્ડ ઓથોરીટીઝ ઇઝ એ મસ્ટ
